" Baskı kontrol stripleri "

Baskı kontrol stripleri (DKL,TCS)4 renkli ofset baskının 50/cm den 80/cm ye kadar olan tramlama ile yapılan baskı kontrollerinde kullanılırlar.Bu tür stripler aynı zamanda periyodik olmayan,örnek olarak FM tramlamanın kontrolünde de kullanılabilirler.Gazete baskıları ve diğer tüm baskılar için çeşitli türde baskı kontrol stripleri vardır Stripler kağıt ebadında 1-1.5 cm lik özel yer isterler ve aşağıdaki konuların gösterimini yaparlar

Kalıp pozu,Mürekkep,Renk balansı ,Trapping ,Doubling and slur ,Tonal değer control(dot gain)

Techkon Tcs örneği

Baskı kontrol stripleri genellikle daylight filmden imal edilirler.Bir paket içinde, 4 ana renk filmin ayrı ayrı bir kasnağa sarılmasıyla hazırlanmıştır.(CMYK)ve pozitif versiyonları genellikle kullanılmakla beraber negatif uygulamalar için negatif versiyonları da mevcuttur.Genellikle baskı ünitesinin boyuna göre sipariş edilirler (ömek TCS 80,65,75 gibi) Stripler montajın etek veya makas bölümüne yatay olarak yeleştirilerek kullanılırlar Başka uygulama yoktur.manuel olarak yapılan montaj sırasında çok titiz davranılmalı en ufak bir toz parçasının bile strip üzerindeki bölümlere gelmemesi gerekmektedir. Strip asla kenarlarından traşlanmamalıdır,aksi takdirde vakum problemleri ortaya çıkar ve yanlış ölçümler yapılır.Strip hazırlanırken çok özel bir şekilde firma tarafından yeteri kadar pay bırakılarak traşlanmıştır.Montaj sırasında strip altına herhangi bir yapıştırıcı kullanılmaz,kenarlarından bant ile dikkatlice astrolon üzerine düz, yazı lar okunacak şekilde(baskıda) yerleştirilir.Bantlar stribin ana montaj filmiyle beraber vakumlanmasına engel olmayacak şekilde olmalıdır. Parmak izleri kesinlikle kabul edilemez. Bütün bu ana özellikler yerine getirildikden sonra strip uygulaması kabul edilir.Bir diğer strip türüde program olarak hazırlanmış olanlarıdır(software)bunlar direkt olarak bilgisayar tarafından film çıkışı veya elektronik montaj hazırlanırken koyulurlar.Bu tür stripler de yine firmalardan disket veya diğer bir ürün üzerinde program olarak temin edilirler uygulama alanları aynıdır. Herbir film(CMYK dan bir tanesi) dört renk için iki ana ve bir de tamamlayıcı bölüm içerir.Ana bölüm merkez ile sağ register işaretleri arasındadır(genelde)Tamamlayıcı bölüm merkez ve sol register işaretleri arasındadır.Bütün bölümler 6x6 mm. ebadındadırlar. Fograda buna ilaveten K+S bölümleri 6x8 1m ebadındadır.K+S bölümler Fogranın kalıp kontrol bölümleridir.Ana bölüm genelde BDV standardizasyonuna uyan ölçümler için dört rengin kontrol bölgelerini ihtiva eder.(CMYK Solid ).Tamamlayıcı bölüm ise trapping ,C+M+Y üç renk için overprint gözlemi için kullanılır.

%40 ve %80 control bölümleri

Bu bölümler ,belirlenmiş tonal değerde 60lık dairesel tram ile yarım ton noktalar ihtiva eder.40 lık bölümler orta ve açık tonal değerleri,80 lik bölümler ise koyu tonal değerleri hedefler.Detaylar internasyonal standarda uymaktadır. (ISO12647-2)

Solid kontrol bölümler

%100 versiyonda, ana bölümde,solid kontrol patch’leri takriben 5cm aralıklarla yerleştirilmiştir. %80 versiyonda ,aralıklar takriben 21cm dir.Sarı renk için solidlerde dört köşede ilave siyah over print vardır.

Doubling ve slur

Bu kontrol bölümü 90,0 ve 45 derece açılı 3 çizgi tram ihtiva eder-Screen ruling 481cm (çizgi sıklığı cm’de 48 adettir )

K+S Target

bu kompozit kontrol patch (%10 tonal değerde (noktalı saha) negatif ve pozitif mikro çizgiler ihtiva eder.Ugra kontrol stribinde UGRA plate kontrol wedge 1982 ‘nin mikro çizgi patch’ine uyar Diğerlerinde ise CMYK da ayrı ayrı %5-%2 lik tram yoğunlukları ihtiva eder. optik kontrol içindir.DKL de bu bölümler tonal değerleri %2,3,4,5 olan 60lık yarımton tramdan alınan bölümleri ihtiva eder .Her bir bölümün tramı %8 değer elde edilecek şekilde seçilmiştir.

BALANS

Gri balans bölümü iki kısımda gerçekleştirilmiştir.Açık tonda olanı C28,M21,Y19,Koyu tonda olanı ise C75,M72,Y60 dır. Ton değerleri filme göredir

KULLANIM KURALLARI

Montaj:

Tek rengin stripleri, istenen uzunluk için ana kasnakdaki filmden kesip alınırken aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir.Pürüzlü kesimi önlemek için film kesicisi kullanılmalıdır .üç adet kesim işaretlerinden kesilerek çıkartılacak.Sadece boş yer bulmak için problem varsa harflerin başlangıç yerine kadar kesilip çıkartılmalıdır.Aksi takdirde yanlış okumalar meydana gelir.Baskı kontrol stribi daima baskı yönüne aksi yönden montajlanacaktır Mevcut olan yer boşluğuna bağlı olarak kağıdın makas veya etek tarafına monte edilecektir. Tabaka ofsetlerde eteğe doğru son santimetre boş bırakılacaktır(eğer eteğe yerleştirilecekse). Her renk stribi üzerine konan kros veya diğer işaretler ,stribin kesimine yardımcı olmak maksadıyla konmuştur.Mümkünse özel olarak yapılmış film yapıştırıcısı ile (Prit değil !) düz olarak uygulanacaktır. Bu durum özellikle stribin kenarları iyi traşlanmıtsa uygulanır.Aşırı hassas olan kalıp kontrol bölümlerine bu yapışkandan sürülmiyecektir. Stribin tamamlayıcı olarak nitelendirilen bölümü en az bir kere kağıt üzerinde görünmelidir.

KALIP POZU BÖLÜMÜ

Kalıp pozlarının doğru olarak saptanması özel kalıp kontrol_stripleri ile yapılmasına karşılık Buradaki bölümler gözle kontrol için kullanılırlar DKL de bu bölümler microline targetlere karşılıkdır.Diğerlerinde ise nokta değerlerinin karşılıklarıdır.Buralardan kalıp kopyasının standart değerlerde olup olmadığı görsel olarak çabuk tesbit edilir.Bu durum daima kalıp yapım tablomuzdaki değerlerden %2 civarında değişiklik gösterir.Bu aşağıdaki sebeplere bağlanabilir.Kalıp pozlandırmanın eşit şekilde ışıklandırmaması (bu nedenle yanlız birbirine yakın targetler önce değerlendirilir)Yetersiz vakum nedeniyle kalıp ile strip arasındaki kötü temas,kesim pürüzleri, kir, ve çok yakın olarak uygulanan bantlar.Kalıp banyosu esnasında hassas tabaka üzerinde meydana gelen tonal değer farklılıkları.(önlem için otomatik kalıp banyo makinası)Banyo işleminde normal değişiklikler.%2 ve 5 lik bölümler baskıda üniform bir ton gösteriyorsa,%2 ye kadar bütün yarım tonlar doğru olarak çıkmış demektir. Örnek olarak %2 ve %3 lük bölümler %4 ve %5 den daha aydınlık görülüyorsa ton kontrolü kısmen kaybolmuş demektir.Standart ofset baskı %3 den %97 ye kadar 60 lık tramla noktaların basılmasını garanti eder.Bu değerlere uyulamıyorsa strip uygulamasının bir anlamı zaten yoktur.

BASKI KONTROL

Ölçümlerin güvenli olabilmesi için eğer mümkünse aynı densitometreler ile aynı marka stripler kullanılmalıdır Markalara göre stripler kendi profillerini yarattıkları için değişikliğe sebep olabilirler.

Tonal değer artışı (DOT GAIN)

Kullanılan densitometre ölçülecek renge ayarlanır ve kağıdın beyaz bölgesi referansı verilir.Sonra bir solid ton bölüm ile yanındaki(aynı rengin) yarımton bölümünde ölçüm yapılır.Densitometre direk olarak ya ton değerini yada ton değer artışını (%) gösterir.Ton değeri göstermesi halinde ton değer artışı film üzerindeki değerden çıkartılarak hesaplanır.Örnek olarak %40 lık bölümde %60 okunuyorsa değer 60-40=%20 dir Eğer hedefin ton değer artışı kabul edilebilir değilse öncelikle Doubling ve Slur sebebini yok etmek,sonra ton değer artışını kontrol etmek yerinde olur.Bu mümkün olmaz ise doubling ve sluring motifler içinde görülüyorsa ölçülen tonal değerlerin baskı şartlarını doğru olarak gösterdiği kabul edilir.BVDI FOGRA’ ya göre standardizasyon ofset baskılar için tablo 1 de belirtilen tonal değer artış verilerinin göz önüne alınmasını gerektirir.Kağıt gradasyonları aşağıda belirtilmiştir-DERECE1-70g/m2 den yukan parlak kağıtlar,DERECE2-70 g/m2 den aşağı mat ve parlak kağıtlar,DERECE3-l.hamur kağıtlar.

SOLİD TONLARIN KONTROLÜ

Mürekkep renk gurupları ISO 2846-1 Veya eşdeğer beynenmilel standartlara uymalıdır.Baskıda renk kontrolü en iyi şekilde Color References kitabında gösterilen basılı renk referansı ile yapılır.Kromatik renkler için renk uyumu gözle yapılır.Siyah için densitometre kullanılabilir.Eğer referans değerler mevcut değilse colorimeter yardımıyla ISO 12647-2 de verilen değerleri gerçekleştirilir.Üretim baskılarında bu işlem elde bulundurulan provaların renklerine göre de yapılabilinir.Yoğunlukların densitometreye,mürekkebe,alt yapıya ve basım şartlarına göre değiştiği bilindiği için kromatik renklerin ayarlanmasında yoğunluk kullanılması pek doğru olmaz(Bu yeni uygulama için spektrofotometre uygulamalarına bakınız).Solid yoğunlukları eşit yapmak her zaman uygun bir görünüm sağlamaz.Solid yoğunluk için aşağıdaki toleranslara uyulması gerekir-+- %4 copy proff benzerliğinde,+- %6 basılı örneğe uyumda Ambalaj sanayiinde daha dar toleranslar uygun olabilir.

Renklerin baskı sıralanışı

FOGRA baskı esnasında renklerin dizilişini KCMY olarak önerir(Siyah,mavi,kırmızı,sarı) CMKY türü dizilişide kabul eder Eğer baskı yaparken siyah son renk ise, üretimde aynı kontrast imajları sağlamak mümkün değildir Sarı renkli solid tonlar köşelerde ilave siyah baskı izleri gösterir.lşık altında baskıya bir açıdan bakıldığında sarı ünitenin baskısının ,siyah ünitenin baskısının altında olup olmadığı net olarak anlaşılır.(biraz pratikle tabii)

COLOR BALANCE

Balans bölümlerinin renk görünümü griye yakın olmalıdır.Her bir balans bölümünün ton açıklığı,takriben bitişik %40 veya %80 ninkine eşit olmalıdır.Eğer prova renk görünümleri ve baskı birbirine uyuyorsa ufak farklılıklar önemsenmez. Baskı esnasında ,yetersiz mürekkep uygulamadan dolayı hatalar oluşabilir.Bunları kontrol stribi üzerindeki iki renkli baskılı solid alanları kullanarak değerlendirebiliriz-Örnek bir uygulama yapalım:Hazırlık safhasında prova değerlerine uygun CMY solidleri meydana çıksın.Fakat ikinci yeşil renk epeyce bir fark gösteriyorsa Trapping Problemi olduğu anlaşılır.Kısa çareler listesi renklerin sırasının değiştirilmesi,mürekkep setinin ve alt yapının değiştirilmesini ihtiva eder.Renk ayırımı sırasında güçlü UCR sistemi(under cover removal) yardım eder.PreuciL tarafından verilen formul trapping in kabul edilen değerlerini verir.bütün ölçümler ikinci alt mürekkep için renk kanal ayarları ile yapılmalıdır.Mürekkep trapping’inin mutlak değeri önemli değildir.Trapping ölçümünün anlamlı maksadı uzun tirajlı baskı larda mürekkep değişkenliğini denetlemektir Mürekkeplerin herhangi birinde meydana gelecek kirlenmeler,trapping değeri üzerinde önemli bir etki yapar.

DOĞRULUK

Firmalar kendilerinden alınan baskı kontrol striplerinin ton değerlerinin transmisyon densitometreleri için PSD test standartları ile kalibre edilmiş ve ISO 5-2 uyan transmisyon densitometresi ile ölçülmüş aşağıdaki değerlere uyacaklarını garanti ederler. Bu densitometre 85210 nolu ürün olarak BVD den temin edilebilir.Genel olarak,Microline genişlik sınırları 6 mik.dan 12 ye +-0.5,5 den 30 a +-0.7,Nokta yüzde tolerans %40 larda,+- 1.0,%80 de +-0-7 tram toleransı +_21cm.Max solid tone density 3- 0 Density clear <0.05 Ayarlarındadırlar.Stripler eğer broşürlerinde belirtilen husular dahilinde kullanılırlarsa 10 ile 35 derece arası sıcaklık 0/020 ile %70 arası nem ortamda muhafaza edilirlerse 3 yıl müddetle kondisyonlarının değişmiyeceği firmalar tarafından garanti edilir. Üzerinde çizik , izleri bulunan stripler kabul edilmezler.

burada yayınlanan konu kısmen özetlenerek anlatılmıştır,bazı grafik ve uygulamalar yoktur.sadece bilgi amacıyla yayınlanmaktadır

Kaynaklar

1-Manual for standardisation of the offset printing process Druck/FOGRA 1992

2 -standardisation of the offset process Bundesverband druck,Wiesbaden 1993

3. Color references Druck/FOGRA 1989

4 .Specifications for offset colour seperation and proofing Bundesverband Druck,Wiesbaden 1991

5. Dolezalek,F,A comparision of control strategies in offset Praxis Report 38 FOGRA

6 .ISO12647 graphic tech.,Geneva

7. ISO 5-2 density measurements Bundesverband Druck, P. 0 - Box 1869, d-65008 Wiesbaden, Germany

fax +49611803191 FOGRA,P.O.Box 800469,D-81604,Munich,Germany fax +49894316896 ISO,CP56,CH-1211 Geneve 20t

back